Varyak Nedir? Ne İşe Yarar? Nasıl Çalışır? Avantajları ve Dezavantajları Nedir?

Varyak tek sarılı olarak kullanılan bakır tekin sac nüvesine sarılması sonucunda oluşur. Varyak kontrolü için servo motor kullanımı yapılmaktadır. Dijital ve el ile yapılan modelleri de piyasada bulunmaktadır. Ayarlı ototransformatör olarak da bilinen bir parçadır. Nüve üzerine sarılı tek bir sargı bulunarak kullanılan bir parçadır. Bu sargı aynı zamanda primer ve seconder görevini yapmaktadır. Bobinin herhangi bir noktasından alınan ara nokta ise çıkış voltajını belirlemektedir. Bobin tellerinin kullanım sırasında birbiri ile temas etmesini engellemek için kullanılır. Bobin tellerine yapılan sargı zımparalanırsa kısa devre oluşabilir.

Varyak Nasıl Çalışır ve Ne İşe Yarar?

Varyak kullanımı sırasında dikkatli olarak davranmak gerekir. Varyak aynı zamanda potansiyometre olarak da kullanılır. Potansiyometre gibi kullanımı yapılarak dönen bir kontak kullanılmıştır. Varyak sargıları dairesel olarak yapılmıştır. Tek bir sargıda primer ve seconder görevi görerek çalışma kaydeder. Varyak 3 adet bağlantı noktasına sahip olarak kullanılan bir parçadır. Çeşitli volt aralıklarında çalışma göstermektedir. Volt değerlerinin çeşitliliği kullanım alanına göre değişmektedir. Ülkelerde farklı aralıklarda da kullanımı yapılmaktadır. Varyak birçok farklı parçadan oluşacak kullanılır. Parçaları arasında bakır tel ile sarılı ve izole edilen saç paket, kapak, maşa, altlık, kömür pimi, yay gibi parçaları bulunmaktadır.

Varyak çalışma sistemi arasında tek bir sargı ile 2 adet çıkış kısmı bulunmaktadır. Kademe sayılarında değişkenlik görülmesi muhtemeldir. Kademe sayıları 3 uç şeklinde olarak yapılır. Çıkış uçlarının bir tanesine voltaj uygulama sırasında bir uçtan da çıkış gerilimi yapılır. Akım yönü girişten çıkışa olacak şekilde yol izlemektedir. Düşürücü ve yükseltici olarak iki farklı şekilde de varyak kullanımı yapılır. Yükün kademesi voltaj kademesinden genel olarak daha kısa olmaktadır. Düşürücü varyaklarda yük kademesi sargısı daha ufak olmaktadır.

Varyak Avantajları ve Dezavantajları Neler?

Varyak avantajları arasında kullanımına bağlı olarak demir kaybının azalma durumu bulunmaktadır. Özellikle tip gücü azaldıkça sac kullanım alanı azalır ve daha az demir kaybı oluşur. Tek bir sargı yapılarak kullanılması sayesinde daha az oranda bakır kullanımı yapılır ve bu sayede bakır kayıplarının oranı azaltılır. Kaçak akımlar ve oranları varyakta her zaman daha az olmaktadır. Regülasyon yüzdesi her zaman daha iyi aralıklarda olmaktadır. Varyak üretimi sırasında az parça kullanımı ile birlikte maliyeti azalmaktadır. Ekonomik olarak da katkı sağlayan faydalı parçalardır. Avantajları dezavantajına oranla daha fazla olmaktadır. Ekonomik olarak üretilen hafif ve dayanıklı parçalar olarak da kullanımı yapılır.

Varyak dezavantajları arasında özellikle elektriksel izolasyonu olmaması nedeniyle pek fazla tercih edilmeme durumu bulunmaktadır. Sistemlerde izolasyon önem taşımaktadır. Varyak üzerinde izolasyon olmaması kullanım oranını azaltmaktadır. İzolasyon varyak kullanımını yapan kişi tarafından sağlanmalıdır. İzolasyon oranı yeterli düzeyde olmalıdır. Giriş ile çıkış voltajı varyak kullanımı sırasında aynı kalmamalıdır. Aynı kalması durumunda birçok sorunun oluşumuna da neden olacaktır. Voltaj dönüşüm oranına bakılarak varyak kullanımı yapılmalıdır. Varyak kullanımı için voltaj dönüşüm oranlarının 3:1 oranından daha yüksek olmaması gerekmektedir. Elektrik bağlantısı varken varyak üzerine dokunulmaması gerekir. Elektrik akışını önledikten sonra işlem yapılması gerekmektedir.